*تاریخ برگزاری همایش: پنجم اسفند 1398
*آخرین مهلت ارسال مقالات: یکم بهمن 1398
از جمله رسالت‌های پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ترویجی‌سازیِ فرهنگ و ادب پارسی در دو سطح عمومی و تخصصی و از آن جمله آشناسازی مخاطبان (در هر دو سطح) با زندگی، آثار، شیوة پژوهش و دستاوردهای نامآوران فرهنگ و ادب پارسی است. لذا در نظر است هر سال در قالب یک همایش ملّی به بررسیِ آثار یکی از نامآوران عرصة فرهنگ و ادب ایران پرداخته شود. نخستین همایش ملی نامآوران فرهنگی و ادبی معاصر ایران به بررسی کارنامة علمی استاد ایرج افشاراختصاص دارد.
ایرج افشار یزدی (زادة 16 مهر 1304، تهران- درگذشتة 18 اسفند 1389، تهران، فرزند محمود افشار یزدی) پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی، ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده بود که سابقة تدریس در دانشگاه‌های ایران و خارج از ایران (دانشگاه برن سوئیس، ساپورو ژاپن و...) را نیز در کارنامة خود داشت. وی پایه‌گذار کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران و مشهور به «پدر کتابشناسی ایران» است.
ایرج افشار ، در حدود 65 سال عمرِ پژوهشیِ خویش، بیش از 300 کتاب و 3000 مقاله در زمینه‌های کتابشناسی، کتابداری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوعات دیگر تالیف، تصحیح و تصنیف کرده است. کتابخانة بزرگ و گرانبهای ایرج افشار در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی محفوظ است. نخستین کتابشناسی ملی ایران نیز به دست توانای وی تدوین شده‌است. همچنین مقاله‌های فارسی در حوزة ایران‌شناسی در 6 جلد، حاصل تلاش چهل سالة اوست.
جایگاه والای استاد ایرج افشار در ارتقای پژوهش‌های فرهنگی، تاریخی، ادبی ایران چنان است که برگزاری همایشی در سطح ملی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را بایسته می‌سازد.
عقل‌گراییِ فخررازی وی را به متفکری متعلق به تمام جهان اسلام بدل کرده است، زیرا به میزان پیشرفت عقل‌گرایی، قشری گری و تضادهای درون دینی فرصت بروز و ظهور کمتری می یابد. شاید به همین دلیل باشد که فخر رازی، بیشتر از غزالی و دیگران، مواضعی نزدیک‌تر به شیعه دارد و مانند غزالی مجبور نیست تا بسیاری از آیات و روایات را نادیده بگیرد و حتی در بسیاری مواقع ابایی ندارد که از احادیث حضرت علی (ع) بهره گیرد و بلکه فراتر از آن، گاه آنها را بر احادیث مشابهش از اهل سنت ترجیح دهد. به همین سبب، متفکران شیعه بعضاً احترام خاصی برای او قائل بوده‌اند. چنانکه خواجه نصیر در شرح اشارات تقریباً تمامی آراء فخر را به طور جدی و اساسی نقد می‌کند اما هیچ گاه جانب احترام را فرو نمی‌گذارد.
به علاوه، مرجعیت و اهمیت فخر رازی را نمی‌توان به کلام و فلسفه فرو کاست. وی در فقه و حدیث، تفسیر قرآن، و حتی پزشکی و نجوم و علوم غریبه نیز سرآمد بوده است. وی، در شرایطی که درگیری‌های فرقه‌ای به اوج خود رسیده بود، توانست نقش مهمی در ساماندهی اصول و مبانی اندیشه کلامی ایفا نماید. اثربخشی آرای کلامی، فلسفی و اخلاقی وی بر اندیشه‌های متکلمان و فیلسوفان پسینی غیر قابل انکار است. همچنین آشنایی وی با اندیشه‌های کلامی سنت‌های اشعری، معتزلی و ماتریدی و نیز آشنایی او با فلسفه، بویژه سنت مشایی و نقدهای او بر پاره‌ای از آرای حامیان این سنت ها شناخت ما از آنها را عمیقتر می‌سازد. و این همه نیازمند بازخوانی تحلیلی و مطالعه ای عمیق در زمینه آراء و اندیشه های او تا ضمن معرفی این ظرفیت بی بدیلِ جهان اسلام به متفکران دنیای غرب، شاید زمینه ی عصری سازی اندیشه های او به خصوص در حل برخی چالش های جهان معاصر فراهم گردد. این همایش، بنابر جایگاه علمی فخر رازی که بیشتر به عنوان متکلم شناخته شده، می تواند به نوبه خود بخشی از این خلاء را پر کند و به پژوهشگران حوزه کلام موقعیتی استثنایی ارائه دهد. دلیل اختصاص این همایش به اندیشه فخر رازی این است که وی، از جمله متفکرانی است که می‌توان او را هم فیلسوف و هم متکلم به شمار آورد.
اهداف همایش:
1. فراهم ساختن بستری نظری و فکری برای تمامی محققان و ایجاد زمینه ای برای تضارب و گفتگو میان اندیشمندان با دیدگاه های مختلف در مورد اندیشه ی فخر رازی
2. ایجاد فرصت برای افزایش همگرایی در جهان اسلام،( نفی خشونت، همگرایی فکری و اعتقادی اهل سنت و شیعه)
رئیس همایش: دکتر حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
دبیر علمی همایش: دکتر اعظم قاسمی، مدیر گروه کلام و فلسفه دین پژوهشکده حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
دبیر اجرایی: آریا یونسی
تاریخ فرهنگ در ایران در چارچوب دانش تاریخ و جامعه شناسی مورد مطالعه و تحقیقات مختلف واقع شده است اما رویکرد فرهنگی به مقوله ها و موضوعات تاریخی از پیشینه چندانی برخوردار نیست. «تاریخ فرهنگی» به مثابه یک رویکرد علمیِ برآمده از مطالعاتِ میان‌رشته‌ای، از حدود سه دهه پیش شکل نسبتاً منسجمی پیدا کرده است. این رخداد، حاصل انباشت تجربه‌های مورخان و مواجهه‌ی روش‌ها و نظریه‌های معاصر و تلفیق آن با علوم دیگر به ویژه مطالعات فرهنگی، مردم‌شناسی و انسان‌شناسی فرهنگی است. تلفیق شیوه‌های مطالعات تاریخی با سایر علوم به ویژه علوم اجتماعی، زمینه‌ای را فراهم کرد تا «تاریخ‌نگاری»، از شیوه‌های سنتی‌اش فاصله گرفته و جای خود را به «پژوهش‌های تاریخی» بدهد. تنوع «موضوع» و «روش» در مطالعات تاریخی، بیش از هرجایی در آثار مهم و اثرگذاری که در نیمه‌ی دوم قرن بیستم نگاشته شد قابل مشاهده است. از تألیف نخستین آثاری که مشخصاً با عنوان «تاریخ فرهنگی جدید» معرفی شدند کمتر از سه دهه می‌گذرد، این زمان برای رسیدن به چهارچوب‌های دقیق و تعاریف روشن، فرصت کمی است. تاریخِ فرهنگی جدید، روش نسبتاً نوینی است که مورخ توجه خود را از «مواضع عینی به بازنمایی‌های فکری» تغییر می‌دهد. در چنین رویکردی، دسته‌ای از منابع و داده‌های جدید ـ که پیش از این مورخان به آن بی‌اعتنا بودند ـ مطرح می‌شود که مطالعاتِ مبتنی بر آنها، موجب کشف واقعیت‌های نهفته و تحلیل‌های جدیدی از سنت و گذشته خواهد شد. در واقع موضوع یا سوژه در «تاریخ فرهنگی» همان «بازنمایی‌های فکری» است. هر آنچه که قابلیت دریافت این صفت را داشته باشد، می‌تواند موضوعِ مطالعات تاریخ فرهنگی قرار گیرد لیکن باید توجه داشت که تاریخ فرهنگی، مطالعه تاریخ اندیشه یا تاریخ فرهنگ نیست. درواقع تاریخِ از پیش‌برنامه‌ریزی نشده در برابر نظریه‌ی تاریخِ هدفمند قرار می‌گیرد. برخلاف شیوه‌های سنتی در تاریخ‌نگاری که حوادث و رویدادها یا «نقاط عطف» در تاریخ همواره مورد توجه مورخان بوده، اینجا ـ در تاریخ فرهنگی ـ روندهای کلان که در فرهنگ زیسته متجلی شده، مسأله مورخ است. همچنین محور بودن فرهنگِ عامه در تاریخ‌نگاری فرهنگی و محور بودن جامعه و مردم در تاریخ‌نگاریِ اجتماعی، وجه تمایز اصلی میان این دو رویکردِ به‌ظاهر مشابه در مواجهه با مقولات تاریخی است. «مورخِ فرهنگی» برخلاف سایر مورخان ـ که در جستجوی عینیت تاریخی هستند ـ در سراسر کارش با «امر نمادین» و «تفسیر امر نمادین» مواجه است. حال آنکه مورخِ اجتماعی، بیش از آنکه در جستجوی امر نمادین باشد با عینیت‌ها سر و کار دارد. تلاش برای برگزاری نخستین همایش تاریخ فرهنگی در ایران، اقدامی مهم برای باز کردن باب گفتگوها درباره‌ی این رویکرد جدید در مطالعات تاریخی است.
تاريخ ارسال چكيده مقالات: تا 15 ديماه
تاريخ ارسال اصل مقالات: 15 بهمن
تاريخ برگزاري همايش : 14 اسفند
تاريخ لاتين چكيده مقالات: 5 ژانويه 2019
تاريخ ارسال اصل مقالات: 5 فوريه 2019
آدرس وبسایت همایش: Iranianculturalhistory.ihcs.ac.ir
مهلت ارسال چکیده مقالات 15 آذر
آخرین مهلت ارسال اصل مقالات 1 دی
اعلام نتایج داوری 15 دی
آخرین مهلت ثبت نام در همایش 1 اسفند
تاریخ برگزاری همایش 5 و 6 اسفند ماه 1397
همراه با برگزاری جشنواره : اهدای جایزه دکتر عظیمی آرانی
شماره تماس دبیرخانه: 02188068277
آدرس پست الکترونیکی: humanities.industry2018@gmail.com
آدرس دبیرخانه: تهران، بزرگراه کردستان، خیابان دکتر صادق آئینه وند ( خیابان 64 غربی ) پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
| چهارمين همايش بين المللي شمس و مولانا مشاهير هنر و ادبيات هر كشور در شمار ميراث گرانسنگ آن ملت است و بازخواني و بازآفريني آثارشان موجب پويايي فرهنگ و تمدن است. در ادبيات فارسي، جلال الدين مولوي بلخي و پير ومرادش، شمس الحق تبريزي نامهايي بلندآوازه اند كه جهان را درنورديده اند؛ و جغرافياي حضور فرهنگي شان نيز گسترده است. همگان با بلخ، زادگاه مولوي و قونيه، آرامگاه او آشنا هستند؛ اما خوي كه گمانميرود دارالقرار شمس است ، كمتر ميزبان مهمانان فرهيخته ايران و جهان بوده است. به همين سبب توليت شمس تبريزي از سال 1394 برگزاري همايشهاي سالانه را با عنوان شمس و بعدها، شمس و مولانا آغاز كرد و از سال1396، پس از انعقاد تفاهمنامه با پزوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، دبيرخانه علمي همايش را در پژوهشگاه تشكيل داد.
محورهای همایش چهارم:
1. احوال و زندگاني شمس تبريزي
2. مذهب كلامي شمس تبريزي
3. مشرب عرفاني شمس تبريزي
4. پيوند مذهب كلامي و مشرب عرفاني شمس تبريزي
5. ديدگاههاي شمس تبريزي درباره ديگر عارفان
6. نسخه پژوهي مقالات شمس تبريزي
7. نقد انديشه و آثار شمس تبريزي در آثار گذشتگان و معاصران
8. اشتراكات و افتراقات در مذهب كلامي شمس و مولانا
9. اشتراكات و افتراقات در مشرب عرفاني شمس و مولانا
10. بازخواني عرفان اسلامي در انديشه و آثار شمس و مولانا
11. بازشناسي انديشه و آثار مولوي پيش از ديدار شمس تبريزي
12. بازشناسي انديشه و آثار مولوي پس از ديدار شمس تبريزي
13. بازشناسي انديشه و آثار مولوي پس از غيبت شمس تبريزي
14. بازخواني انديشه و شخصيت شمس تبريزي در مثنوي، غزليات و آثار مكتوب مولانا
15. بازشناسي انديشه و آثار شمس تبريزي و مولانا با رويكردهاي نقد ادبي
16. آسيب شناسي نقدهاي جديد درباره انديشه و آثار شمس و مولانا 17. بازشناسي انديشه و آثار شمس و مولانا با رويكردهاي ميان رشته اي
|  |
28 تیر ماه 1397